Giá motor máy nén khí – Mô tơ máy nén khí các loại

Motor máy nén khí là gì?

Motor máy nén khí là thiết bị biến đổi điện năng thành cơ năng để cung cấp năng lượng cho đầu máy nén khí hoạt động. Đây là một bộ phận rất quan trọng và không thể thiếu trong bất kỳ một kiểu máy nén khí chạy điện nào.

Một máy nén khí không có động cơ giống như một chiếc xe không có động cơ, nó không thể hoạt động được nếu bị hỏng hóc. Chính vì vậy, các biện pháp thay thế luôn có sẵn để bạn không tốn quá nhiều chi phí để đầu tư một máy nén khí mới, chỉ cần thay thế động cơ bị hỏng nếu tất cả các bộ phận khác đều đang hoạt động ngon lành.

Động cơ máy nén khí có thể là AC (dòng điện xoay chiều) hoặc DC (dòng điện một chiều), tùy thuộc vào loại và kích cỡ của máy nén.

Nguyên lý hoạt động và cấu tạo của motor máy nén khí

Hiểu rõ cấu tạo và nguyên lý hoạt động của động cơ giúp bạn bảo trì, vận hành và lựa chọn máy nén khí phù hợp hơn.

Nguyên lý hoạt động của động cơ máy nén khí

Hầu hết các máy nén khí công nghiệp sử dụng động cơ điện xoay chiều (AC motor). Khi có điện áp cấp vào, dòng điện chạy qua các cuộn dây trong stator tạo ra từ trường quay. Từ trường này tác động lên rotor, tạo lực xoắn khiến rotor quay theo.

Tùy theo loại động cơ, cách thức truyền động có thể khác nhau:

• Động cơ cảm ứng (Induction Motor): Phổ biến nhất trong máy nén khí công nghiệp, rotor quay nhờ dòng điện cảm ứng sinh ra từ trường.
• Động cơ đồng bộ (Synchronous Motor): Rotor quay đồng bộ với từ trường của stator. Thường dùng trong các máy nén khí lớn yêu cầu tốc độ cố định.
• Động cơ biến tần (Inverter Motor): Kết hợp với bộ điều khiển biến tần (VSD – Variable Speed Drive) giúp điều chỉnh tốc độ quay của động cơ linh hoạt, tiết kiệm điện năng.

Cấu tạo chi tiết của động cơ máy nén khí

Stator (Phần tĩnh)

• Là bộ phận cố định, chứa lõi thép và các cuộn dây đồng.
• Khi có dòng điện chạy qua, stator tạo ra từ trường xoay, làm quay rotor bên trong.
• Lõi thép được xếp từ nhiều lá thép kỹ thuật điện để giảm tổn hao do dòng điện xoáy.

Rotor (Phần quay)

• Nằm bên trong stator, quay quanh trục khi bị tác động bởi từ trường.
• Hai loại rotor phổ biến:
  • Rotor lồng sóc: Có các thanh dẫn điện ngắn mạch ở hai đầu, sử dụng trong động cơ cảm ứng.
  • Rotor dây quấn: Có các cuộn dây kết nối với vòng tiếp điện, sử dụng trong động cơ dây quấn.
• Chuyển động quay của rotor được truyền tới trục quay để vận hành máy nén khí.

Cuộn dây điện từ

• Được làm từ dây đồng quấn quanh lõi stator (và cả rotor nếu là động cơ dây quấn).
• Khi có điện áp, tạo ra từ trường làm quay rotor.
• Lớp cách điện cao cấp giúp chống chập cháy, tăng tuổi thọ động cơ.

Trục quay

• Là bộ phận kết nối rotor với đầu nén khí, truyền lực quay từ động cơ đến bộ phận nén.
• Được chế tạo từ thép cứng, chịu tải trọng lớn.
• Gắn với các ổ bi hoặc ổ bạc để giảm ma sát, giúp quay trơn tru.

Quạt làm mát

• Được gắn trên trục quay, tạo luồng gió làm mát stator và rotor.
• Giúp duy trì nhiệt độ hoạt động ổn định, tránh quá nhiệt.

Vỏ motor

• Bảo vệ các linh kiện bên trong khỏi bụi bẩn, độ ẩm và va đập.
• Thường làm từ nhôm hoặc gang giúp tản nhiệt tốt.

Bảng điện (Hộp đấu nối điện)

• Nơi kết nối nguồn điện với động cơ.
• Chứa các thiết bị bảo vệ như cầu chì, rơ le nhiệt chống quá tải.

Ổ bi (Bạc đạn)

• Giúp trục quay hoạt động trơn tru, giảm ma sát và tiếng ồn.
• Được bôi trơn bằng dầu mỡ để tăng tuổi thọ.

Các thành phần phụ trợ quan trọng

Trong mô tơ máy nén khí trục vít, các bộ phận phụ trợ có thể có hoặc không tùy vào thiết kế của nhà sản xuất và yêu cầu vận hành. Chúng là các bộ phận như:

Bộ khởi động (Starter)

• Giúp động cơ khởi động êm, hạn chế dòng điện khởi động quá cao.
• Có thể là khởi động sao – tam giác hoặc bộ khởi động mềm (Soft Starter).

Bộ điều khiển tốc độ (Inverter / VSD – Variable Speed Drive)

• Điều chỉnh tốc độ quay của động cơ để tiết kiệm điện, giảm hao mòn cơ học.
• Giúp máy nén khí vận hành hiệu quả theo nhu cầu sử dụng khí nén thực tế.

Cảm biến nhiệt độ & bảo vệ nhiệt

Theo dõi nhiệt độ cuộn dây và vòng bi, ngắt điện khi quá nhiệt để bảo vệ động cơ.

Cách chọn mô tơ máy nén khí

Khi chọn mua motor máy nén khí bạn phải chọn loại có công suất, tốc độ và dòng điện tương đương với mô tơ cũ của máy nén.

Bạn không nên mua loại có thông số không khớp với mô tơ cũ nếu không có chuyên môn, việc thay thế không đúng sẽ dẫn đến nhiều tác hại khác như đầu nén của bạn không thể chạy ở dải công suất đó và dẫn tới việc hỏng hóc.

Những thông số bạn cần lưu ý đầu tiên trên tem của motor là công suất (hp, kw), dòng điện (220V / 380V), speed (tốc độ) vòng/phút, rpm (r/min) …

1. Xác định loại máy nén khí

Trước khi chọn mô tơ, bạn cần biết máy nén khí của mình thuộc loại nào:

• Máy nén khí piston → Thường dùng động cơ 1 pha hoặc 3 pha, công suất nhỏ đến trung bình.
• Máy nén khí trục vít → Dùng động cơ 3 pha, công suất lớn, có thể kết hợp với biến tần.
• Máy nén khí ly tâm → Dùng động cơ đồng bộ tốc độ cao, phù hợp với hệ thống công nghiệp lớn.

2. Công suất (kW hoặc HP)

Công suất mô tơ phải phù hợp với yêu cầu của máy nén khí:

• Công suất mô tơ (kW) = Công suất tiêu thụ của máy nén khí (kW) / Hiệu suất (%)
• Đối với máy nén khí trục vít, hiệu suất thường khoảng 90-95%, do đó chọn động cơ có công suất cao hơn mức tiêu thụ thực tế.
• Máy nén khí nhỏ dùng động cơ 1-10 HP, máy trung bình 10-50 HP, hệ thống lớn có thể lên đến 500 HP.

3. Điện áp và nguồn điện

• Điện áp 1 pha (220V, 50Hz): Thường dùng cho máy nén khí nhỏ (<5 HP).
• Điện áp 3 pha (380V, 50Hz): Dùng cho máy công suất trung bình và lớn (>5 HP).
• Nếu nguồn điện không ổn định, nên chọn mô tơ có dải điện áp rộng hoặc sử dụng ổn áp.

4. Tốc độ quay của mô tơ máy nén khí

Máy nén khí thường dùng mô tơ 1.500 vòng/phút (4 cực) hoặc 3.000 vòng/phút (2 cực).

• Máy nén khí piston: 1.500 – 3.000 RPM.
• Máy nén khí trục vít: 1.500 – 3.600 RPM.
• Máy nén khí ly tâm: 6.000 – 20.000+ RPM.
• Máy có biến tần (VSD): Điều chỉnh linh hoạt theo nhu cầu.

5. Loại động cơ

Chọn mô tơ phù hợp với ứng dụng:

• Động cơ cảm ứng (Induction Motor) → Phổ biến, bền bỉ, chi phí thấp.
• Động cơ đồng bộ (Synchronous Motor) → Hiệu suất cao hơn, thường dùng trong hệ thống lớn.
• Động cơ biến tần (Inverter Motor) → Tích hợp biến tần, giúp tiết kiệm điện.

6. Hiệu suất và tiết kiệm điện

Chú ý đến IE (Hiệu suất động cơ) và IP (Cấp bảo vệ động cơ), điều này khá quan trọng với các dòng máy nén khí công nghiệp hoạt động trong các môi trường làm việc khắc nghiệt.

• IE (International Efficiency): Tiêu chuẩn quốc tế về hiệu suất động cơ, gồm các mức IE1, IE2, IE3, IE4.
• IP (Ingress Protection): Cấp bảo vệ chống bụi và nước, gồm IP54, IP55, IP65,…

7. Khác

Ngoài các điều cần chú ý phía trên khi lựa chọn mô tơ, bạn còn nên chú ý về độ bền, chất liệu như kiểm tra vật liệu vỏ mô tơ, bạc đạn, cuộn dây (100% đồng sẽ tốt hơn), chọn thương hiệu mô tơ máy nén khí uy tín. Chú ý đến hệ thống khởi động của mô tơ và hệ thống làm mát .v.v.